Χαρακτήρες

Ο Είρωνας

   Η ειρωνεία, για να την ορίσουμε γενικώς, μπορεί να φανεί ότι είναι προσποιητή ελάττωση πράξεων και λόγων.

   Να τι λογής άνθρωπος είναι ο είρωνας:  Πλησιάζει τους εχθρούς του και θέλει να μη φανεί ότι τους μισεί – επαινεί, όταν είναι παρόντα, εκείνα τα πρόσωπα που κρυφά τα έχει προσβάλει. Εάν έχουν χάσει δίκη στο δικαστήριο τους συλλυπείται . φαίνεται ότι συγχωρεί εκείνους που τον κακολογούν και ότι δεν θυμώνει με όσα λέγονται εναντίον του. Σε εκείνους που έχουν αδικηθεί από αυτόν και έρχονται να παραπονεθούν, μιλά με ηρεμία. Σ’ αυτούς που επιμένουν να τον δουν αμέσως λέει να επιστρέψουν αργότερα. Για τις υποθέσεις του δε φανερώνει τίποτα, αλλά λέει ότι δεν πήρε ακόμη απόφαση και προσποιείται ότι δεν είναι πολύς καιρός που επανήλθε, ότι έφθασε αργά, ότι ήταν ασθενής.

   Όταν στην αγορά πωλεί κάτι, λέει ότι δεν πωλεί, όταν πάλι δεν πωλεί, λέει ότι πωλεί. Αν άκουσε κάτι, προσποιείται ότι δεν άκουσε, αν είδε ότι δεν είδε, αν συμφώνησε, λέει ότι δε θυμάται.  Άλλοτε λέει ότι θα σκεφτεί, άλλοτε ότι δε γνωρίζει, άλλοτε ότι απορεί, άλλοτε ότι και αυτός έκανε αυτή τη σκέψη.

   Και εν γένει είναι άνθρωπος που μεταχειρίζεται με ιδιαίτερη τέχνη τις φράσεις: «δεν πιστεύω», «δε νομίζω», «θαυμάζω», «φαίνεται κατά τα λόγια σου ότι αυτός άλλαξε πολύ», «και όμως δε μου παράστησε έτσι το πράγμα», «μου φαίνεται παράδοξο», «σε άλλον να τα πεις», «βρίσκομαι σε απορία πώς να μη σε πιστέψω ή να καταδικάσω εκείνον», «πρόσεξε μήπως είσαι ευκολόπιστος».

   Αυτή είναι η γλώσσα και τα κλωθογυρίσματα και οι αντιλογίες που συναντά κανείς στον είρωνα. Από αυτούς λοιπόν τους όχι απλούς αλλά πονηρούς χαρακτήρες πρέπει να προφυλάσσεσαι περισσότερο απ’ ότι από τα φίδια. 

Θεόφραστος (372 - 287 π.χ.)